Culinaire specialiteiten aan de Franse Atlantische kust

Op vakantie in Frankrijk mogen natuurlijk ook je smaakpapillen genieten. Ontdek aan de Franse Atlantische kust heerlijke specialiteiten en fijne delicatessen, van dagverse vis en zeevruchten, fruit en groenten uit de regio tot bijzondere vlees- en kaassoorten, kruiderijen en natuurlijk heerlijke wijnen en sterkedrank. Sommige van die culinaire specialiteiten kun je ook gemakkelijk mee naar huis nemen. Zo houd je het Atlantische kust-gevoel ook na de vakantie nog een tijdje vast.

Foto: Destination Côte Atlantique © F. Makhlouf

Fijnproevers zullen zich aan de Atlantische kust in Frankrijk zeer zeker thuis voelen. Waar vind je anders zo’n groot aanbod aan verse en heerlijke producten?
Geniet van het beste dat de zee te bieden heeft, zoals oesters, mosselen of sardines. Of maak kennis met de typische regionale producten van het land langs de kust, zoals het fijne fleur de sel uit Guérande, ham uit Bayonne, aardappelen uit Noirmoutier of de wijnen van wijngaarden direct aan de kust.
Deze verse producten koop je op de bonte weekmarkten of direct bij de producent, bij de wijnboer of in de hut van een oestervisser. Of je geniet er met je hele gezin van in een van de vele restaurants en bars.
Laat tijdens je vakantie aan de Franse Atlantische kust deze specialiteiten niet aan je voorbij gaan:

Ein Teller mit frischen Meeresfrüchten aus dem Atlantik.

Vis en zeevruchten

Schinken aus Bayonne.

Vleesspecialiteiten

Französischer Käse auf einem Wochenmarkt.

Kaas

Frische Erdbeeren und Kartoffeln auf einem französischen Wochenmarkt.

Fruit en groenten

Piment d'Espelette trocknen an der Hausfassade.

Kruiderijen

Caramel-Bonbons mit Fleur de Sel.

Gebak en zoetwaren

Weintrauben werden mit einer Schere geerntet.

Wijnen

Fässer in der Meukow Distellerie

Sterkedrank

Vis en zeevruchten uit de Atlantische Oceaan

Een schaal met zeevruchten geserveerd aan de Atlantische kust in Frankrijk.

Veel restaurants aan de Franse Atlantische kust serveren dergelijke gerechten met zeevruchten.
© S. Laval

Als je de bonte hutten van de oestervissers en de vele schilderachtige dorpjes ziet, besef je hoe belangrijk de oesterteelt en visvangst aan de Atlantische kust is. Overal langs de kust kun je genieten van culinaire specialiteiten die zogezegd rechtstreeks vanuit de zee op je bord landen: sardines uit Saint-Gilles-Croix-de-Vie, garnalen, voortreffelijke oesters uit Marennes-Oléron en het Bassin d’Arcachon of heerlijke mosselen, zoals de moules de Bouchot.

Deze delicatessen kun je dagvers meteen in de vissershaven kopen of op een van de weekmarkten. De vele restaurants in de vakantieplaatsen hebben ook zeer uiteenlopende gerechten met vis en zeevruchten op het menu.

Sardines uit Saint-Gilles-Croix-de-Vie

In Saint-Gilles-Croix-de-Vie kun je gewoon niet om de sardine heen. Wat ook niet verwonderlijk is, want dit is de grootste Franse sardinehaven aan de Atlantische kust. Deze blauwe visjes zijn de bron van trots voor dit charmante stadje in het midden van het departement Vendée. Tegenwoordig leven hier nog altijd zo’n 250 families van de sardinevangst en wordt hier elk jaar van april tot september nog ongeveer 1250 ton sardines aan wal gebracht. Je leert er meer over in de Conserverie Artisanale in Saint-Gilles-Croix-de-Vie of het museum van de visconservenfabriek La Perle des Dieux.

De sardine is zo ongeveer het symbool van Saint-Gilles-Croix-de-Vie. De vissen die hier gevangen en verwerkt worden, dragen het kwaliteitsmerk Label Rouge. Maar ook de garnalen hier zijn zeer smakelijk, bijvoorbeeld met een wijn uit het AOC-wijnbouwgebied Fiefs-vendéens Brem.

Als je meer wilt weten over de sardines uit Saint-Gilles-Croix-de-Vie, moet je beslist het nieuwe museum Escale Pêche bezoeken. Hier, direct aan de vissershaven van Saint-Gilles-Croix-de-Vie, leer je in een leuke en informatieve tentoonstelling meer over het thema visserij.

Meer informatie: https://uk.payssaintgilles-tourisme.fr/patrimoine-culturel/escale-peche/

 

Tip: het kwaliteitsmerk Cuisine Montoise

Als je op vakantie bent in het Pays de Saint-Jean-de-Monts en graag regionale en authentieke gerechten uitprobeert, is het label Cuisine Montoise een goede hulp. Dit kwaliteitsmerk wordt toegekend aan restaurants in de Vendée die typische plaatselijke gerechten serveren.

Meer informatie: https://en.paysdesaintjeandemonts.fr/food-drink/cuisine-montoise/

Sardines uit Saint-Gilles-Croix-de-Vie
© Farid Makhlouf
Een man draagt een schaal met oesters.

Oesters zijn een waar genot. © Farid Makhlouf

Oesters uit Marennes-Oléron of Arcachon

https://bassin-arcachon.com/en/our-essentials/oyster-villages-and-ports/Overal langs de Franse Atlantische kust kun je genieten van oesters, rauw vanuit de schelp of heerlijk gegratineerd. Voor veel fijnproevers zijn les huîtres gewoon een essentieel element van de vakantie.

In de regio Marennes-Oléron worden de oesters gekweekt op een oppervlak van ongeveer 3000 hectare en van daaruit geëxporteerd naar het buitenland. De oesters uit Marennes-Oléron onderscheiden zich door de wereldwijd unieke kweekmethoden en veredeling in de oesterbekkens, die vroeger dienden als zoutpannen. De oesters verkrijgen hun edele smaak door de lemige bodem en het waterniveau in het bekken, dat meegaat met de getijden. In het midden van het Bassin de Marennes-Oléron, aan de waterloop Chenal de la Cayenne in Marennes, ligt het oestermuseum Cité de l’Huître. Dit prachtig aangelegde museum laat je in een leuke en informatieve tentoonstelling kennismaken met de geschiedenis van de oester, met veel interactieve objecten waar ook kleine oesterliefhebbers plezier aan beleven.

Ook aan het Bassin d’Arcachon, in de schoot van Cap Ferret, hebben de oesterkwekers hun ambacht in de afgelopen eeuwen geperfectioneerd. Begin hier met een bezoek aan het Huis der oesters (Maison de l’huître) in de haven van Larros in Gujan-Mestras en proef deze delicatesse vervolgens in de verschillende havens in de baai van Arcachon. Het zilte aroma van deze ‘parel uit het Bassin’ komt vooral goed tot zijn recht in combinatie met een glas witte wijn uit de regio Entre-deux-Mers.

Meer informatie:
https://bassin-arcachon.com/en/our-essentials/oyster-villages-and-ports/

www.atlantic-cognac.com/charentais-specialities

Garnalen

Heerlijke kleine garnaaltjes vind je overal langs de Atlantische kust. Maar de ene garnaal is de andere niet! Waarschijnlijk denk je bij het woord ‘garnaal’ allereerst aan de crevettes roses of de kleine crevettes grises, onze Noordzeegarnaaltjes.

In Saint-Gilles-Croix-de-Vie in Vendée kun je in elk jaargetijde genieten van verse producten uit de zee: van april tot september draait het in Saint-Gilles-Croix-de-Vie om de sardine. Van oktober tot februari worden deze dan afgelost door de garnalen, en in januari begint dat het seizoen van de glasalen… Maar we dwalen af. De garnaal staat ook wel bekend als ‘La Rose de Saint-Gilles’, 100% lokaal en gevangen in het wild.

Het estuarium van de Gironde in de Médoc staat bekend om de crevette blanche, omdat dit de plek is waar je deze het hele jaar door in grote aantallen aantreft. Voor de vangst van deze bijzondere kreeftachtigen gelden strenge regels. Het garnalenseizoen loopt van juni tot november. De crevette blanche is in het water nog doorzichtig, maar wordt tijdens het koken wit – vandaar de naam. De bijzondere smaak komt overigens van de steranijs die bij de bereiding wordt gebruikt.

En nu je toch in de Médoc bent: dit is een paradijs voor fijnproevers. Doe bijvoorbeeld op een mooie zomeravond onvergetelijke vakantieherinneringen op in Saint-Vivien-de-Médoc, een schilderachtig dorpje aan de oever van de monding van Gironde, met heerlijke garnalengerechten in een guinguette, een knusse taveerne aan het strand.

Meer informatie: https://www.medoc-atlantique.co.uk/

en schaal met crevettes roses aan de Atlantische kust van Frankrijk.

De crevettes roses zijn gewoon onweerstaanbaar. © M. Rau

Een pan met mosselen en een bak met friet op een tafel in Frankrijk.

Moules frites © Laurie Alvarez CMT

Mosselen – moules de Bouchot

Uit een grote zwarte emaille pan met dampende mosselen komt je het aroma van witte wijn, uien en kruiden tegemoet. Naast de pan staat een schaal vol heerlijke, huisgemaakte frieten. Deze moules frites zijn praktisch een garantie voor een instant vakantiegevoel. En ook de kleine gasten gaan graag aan de slag om met een lege schelp de mosselen uit hun huis te halen. Moules frites vind je overal heel klassiek à la marinière, dus gekookt in witte wijn, maar ook à la crème of, afhankelijk van waar je je aan de Atlantische kust bevindt, verfijnd met plaatselijke ingrediënten. Een echt klassiek gerecht en altijd een goede keuze.

De moules de Bouchot met AOP-keurmerk zijn dankzij de traditionele bereiding het enige Franse product met het Europese label Spécialité Traditionnelle Garantie. De Bouchot-mosselen worden gekweekt aan touwen die rond houten palen (bouchots) zijn gewikkeld. Dankzij de getijden staan de mosselen ongeveer de helft van de tijd onder water, de andere helft liggen ze droog. De specifieke kweekmethode verleent de mosselen een fijne jodiumachtige smaak die liefhebbers zeer waarderen en houdt ze bovendien vrij van zand. In Charente-Maritime kun je in de baai van Aiguillon kennis maken met deze bijzondere kweekmethode.

Meer informatie: https://www.atlantic-cognac.com/charentais-specialities/

Éclade de moules: een unieke specialiteit van Île d’Oléron

De éclade of églade is een typisch en origineel mosselgerecht, dat zijn oorsprong heeft in het gebied van Île d’Oléron en Royan. De bereidingswijze, die geduld en enig esthetisch inzicht vereist, is wat het gerecht zo speciaal maakt. De éclade moet niet alleen goed smaken, maar er ook mooi uitzien; daartoe worden de mosselen met de achterzijde naar boven in een patroon op een houten bord geordend. Dan worden ze bedekt met een dikke laag dennennaalden, die vervolgens wordt aangestoken (wat uit oogpunt van veiligheid natuurlijk in de buitenlucht gebeurt). Als de naalden zijn verbrand, waait men met een stuk dik karton de as weg en worden de gegaarde mosselen zichtbaar. Nu kun je ervan genieten: gewoon met de vingers eten (die na afloop zwart zijn van de as), met daarbij verse baguette, gezouten boter en een glas witte wijn uit Charente. De éclade de moules vind je in veel kleine restaurants, maar dit gerecht ontbreekt zeker niet op de vele traditionele dorpsfeesten in de regio. Dit wordt gegarandeerd een van de hoogtepunten tijdens je volgende vakantie aan de Franse Atlantische kust!

Een lust voor oog en tong: de éclade de moules. © Farid Makhlouf

Vleesproducten van de Atlantische kust: natuurlijk duurzaam

een close-up van een plak ham uit Bayonne.

Ham uit Bayonne © JM Decompte – CG64

Als je op zoek bent naar hoogwaardige vleesproducten zijn ook in Frankrijk keurmerken zoals IGP of Label Rouge een goede hulp. We noemen hieronder enkele vleesspecialiteiten die je aan of vlakbij de Atlantische kust vindt: van de Boeuf de Chalosse en gevogelte uit Landes tot Baskische ham. Bon appétit!

Bœuf de Chalosse 

In het gebied Chalosse in Landes leiden de Chalosse-runderen een vredig leven. Het smakelijke en malse vlees van deze dieren is onderscheiden met het keurmerk Label Rouge, een garantie voor zeer hoge kwaliteit. Het Chalosse-rund is daarnaast ook sinds 1996 gecertificeerd met het oorsprongszegel IGP (Indication Géographique Protégée, in het Nederlands Beschermde Geografische Aanduiding ofwel BGA), om aan te geven dat de dieren en hun vlees uitsluitend uit deze streek afkomstig zijn.

Deze runderen, die het resultaat zijn van de kruising van de blonde d’Aquitaine, de limousine, en de bazadaise, moeten voor de aanduiding Boeuf de Chalosse meer dan drie jaren hebben kunnen opgroeien. In die tijd krijgen ze uitsluitend natuurlijke, plantaardige voeding van gemalen mais. Ze leveren een intens rood en zeer smakelijk vlees, dat fijnproevers zeer waarderen.

Meer informatie: https://www.landes-holidays.com/explore-the-destination/our-must-see-destinations/gastronomy-a-celebration-of-food/#nl

Een bord met Boeuf Chimichurri in Landes.

Boeuf Chimichurri © QL

Gesneden eendenborst met een ananassalade uit Landes.

Eendenborst uit Landes met een frisse ananassalade. Heerlijk! © QL

Eend uit Landes en ander pluimvee

Houd je van eendenborst (magret de canard), eendenconfit (confit de canard) of rillette van eend (rillettes de canard)? Landes aan de Atlantische kust biedt talloze verwenmomenten. Je vindt eend in talloze variaties op praktisch elke menukaart. Veel eenden- en ganzenfokkerijen bieden de mogelijkheid voor een bezoek, zodat je kunt zien hoe het pluimvee in deze regio wordt gefokt.

Diverse fokkerijen in Landes geven je een dubbele garantie op kwaliteit doordat zij maar liefst twee keurmerken voeren: het Label Rouge en het IGP-keurmerk. De specialiteiten met eendenvlees herken je aan de naam Canard Fermier des Landes.

Meer informatie: https://www.landes-holidays.com/prepare-your-trip/find-a-restaurant/top-restaurants/

Jambon de Bayonne BGA

Bayonne is bijna synoniem met ham, die gemaakt wordt op een wijze die eeuwen terug gaat. In het Baskische Aldudes-dal sieren de Baskische varkens met hun lange zwarte hangoren het landschap. Na de slacht wordt de ham ingewreven met zout uit Salies de Béarn, waarna hij met veel liefde en geduld wordt opgeslagen om te drogen en te rijpen. De gezamenlijke kwaliteitsbenadering van de varkensfokkers en de hamproducenten in het samenwerkingsverband voor de Bayonne-ham werd in 1998 beloond met het keurmerk BGA (Beschermde Geografische Aanduiding, in het Frans Indication Géographique Protégée ofwel IGP). 

Leuk om te weten: in Bayonne vindt sinds 1462 elk jaar de beroemde hambeurs, de Foire au Jambon de Bayonne, plaats. Tijdens dit evenement wordt de beste Bayonne-ham gekozen en kun je in de typische, uitgelaten Baskische feestsfeer de lokale hammakers ontmoeten. 

Meer informatie: http://www.jambon-de-bayonne.com/en/

Gesneden rauwe ham met een hele ham op de achtergrond in Frans-Baskenland.

Rauwe luchtgedroogde ham is een van de beroemde specialiteiten van Frans-Baskenland.
© Pau Pyrénées Tourisme – Guilhamass.

Kaas

Een halve Baskische schapenkaas in een winkel.

Baskische schapenkaas met piment d’Espelette © CDT64

Frankrijk staat niet voor niets ook bekend als eldorado voor liefhebbers van kaas. Tijdens je vakantie aan de Franse Atlantische kust vind je daarom ook op de weekmarkten een rijk aanbod van kazen uit alle regio’s van Frankrijk. Geef je ogen en neus de kost! Als je regionale kaasspecialiteiten wilt proeven, biedt Frans-Baskenland bijvoorbeeld een ruim assortiment aan aromatische schapenkazen in allerlei variaties.

Baskische schapenkaas: de Ardi gasna

Heb je wel eens schapenkaas met kersen gehad? Dat moet je echt eens proberen! En wel liefst tijdens je vakantie in Frans-Baskenland, waar de Baskische schapenkaas Ardi gasna rechtstreeks van de kaasmaker op de tafel komt. Geniet ervan met brood, rode wijn uit Irouléguy en een beetje jam van zwarte kersen uit Itxassou. Zo is het leven mooi…

Pure schapenkazen uit de Pyreneeën (fromages Pur Brebis Pyrénées) worden gemaakt van aromatische melk, meestal van drie regionale schapenrassen: Basco Béarnaise, Manech Tête Noire en Manech Tête Rousse.

De beschermde oorsprongsbenamingen (BOB, in het Frans Appellation d’Origine Protégée ofwel AOP) voor deze kazen zijn Ossau-Iraty, Roncal en Idiazabal. De kazen worden vroeg in de lente gemaakt en rijpen gedurende de zomer. Schapenkaas is zeldzamer dan kaas van koeien, omdat een ooi per dag meestal slechts één liter melk geeft (ter vergelijking: dan heb je 22 ooien nodig om de hoeveelheid melk van één koe te produceren). En voor één kaas heb je ongeveer 5 liter melk nodig.

Fietsen en kaas:

Schapenkaas is een typisch product van Frans-Baskenland en de voormalige provincie Béarn en nog altijd rijk aan traditie en lokale savoir-faire. Je kunt kennismaken met de kaasspecialiteiten van deze regio tijdens een heerlijke fietstocht: langs de route van de Cols des Pyrénées, tussen Hendaye en Larrau en van Larrau naar Aubisque, vind je veel kaasmakers die kaas maken met de BOB Ossau-Iraty.

Meer informatie:  https://www.biarritz-pays-basque.com/experiences-100-basques/local-gastronomy/ 

Schapenkaas uit Frans-Baskenland

Schapenkaas uit Frans-Baskenland
© Lesley Williamson

 

Fruit en groente, vers uit de regio

Vijf mensen bij een kraam op een weekmarkt in Frankrijk.

Heerlijk slenteren op een weekmarkt tijdens je vakantie in Frankrijk.
© Farid Makhlouf

Meeresfrüchte © S. Laval

Kleurrijk, knapperig, gezond en uit de streek! In het gebied van de Franse Atlantische kust groeien de heerlijkste vruchten en groenten zoals asperges, meloenen en zelfs kiwi’s. Slenter tijdens je vakantie op de weekmarkt en vul je boodschappentas met vers fruit en verse groenten van de plaatselijke boerderijen.

Aardappelen van Île de Noirmoutier

Het eiland Noirmoutier is meer dan alleen een prachtige vakantiebestemming. Het heeft een bijzonder microklimaat en een uniek terroir en de door de oceaan omringde velden in het noorden zijn praktisch voorbestemd voor het telen van aardappelen. In de herfst bemesten de boeren de lichte zandbodem met zeewier, dat de aardappelen hun bijzonder aromatische, licht zilte smaak geeft. De aardappelen van Île de Nourmoitier zijn trouwens de vroegste van de Franse vroege aardappelen en het seizoen is ook nog eens kort: ze zijn verkrijgbaar vanaf april, maar kunnen na 15 augustus niet meer worden verkocht. Alle fijnproevers kijken daarom smachtend uit naar het moment dat de aardappelen van Noirmoutier in de winkels liggen.

De vroege aardappel wordt de dag na de oogst verkocht en kan slechts enkele dagen worden bewaard op een koele, droge en donkere plek. Het is aan te raden om ze binnen een week te bereiden, bijvoorbeeld door ze in boter te bakken en te bestrooien met fleur de sel. Eenvoudig en overheerlijk!

Op Noirmoutier worden de volgende aardappelsoorten geteeld:

La Sirtema: 15 maart tot 30 april

La Bonnotte de Noirmoutier: 8 mei tot 18 mei

La Lady Christ’l: 1 mei tot 31 juli

La Iodéa: 15 mei tot 10 juni

Annalisa: 20 juni tot 20 juli

Laurette: 15 juni tot 31 juli

Een close-up van aardappelen van het Île de Noirmoutier in een pan.

De aardappelen van het Île de Noirmoutier hebben een unieke, licht zilte smaak.
© M. Bruley

Een berg van Charentais-meloenen.

Aan de Franse Atlantische kust groeien ook meloenen: de Charentais-meloenen.
© Perrine Belin CMT

Charentais-meloenen

Meloenen zijn echt zomerfruit dat verkrijgbaar is in vele heerlijke varianten. Een daarvan vind je aan de Franse Atlantische kust, om precies te zijn in Charente-Maritime. De Charentais-meloen is perfect voor zomerse gerechten en aperitieven. Eet hem bijvoorbeeld met een witte Pineau des Charentes. Délicieux!

Onder de mooie, geel-groene geribde schil van deze Cantaloupe-soort gaat sappig oranje vruchtvlees schuil. Deze meloen werd in de 15e eeuw in Frankrijk ingevoerd en eerst geteeld in de omgeving van Charente. In de maanden juli en augustus worden de meloenen ’s ochtends vroeg met de hand geoogst.

Meer informatie: www.atlantic-cognac.com

Asperges Sables des Landes

Een bijzondere specialiteit uit Landes is de witte of paarse asperge: de asperge des Sables des Landes heeft zelfs het BGA-keurmerk (Beschermde Geografische Aanduiding, in het Frans Appellation d’Origine Protégée ofwel IGP). Dat betekent dat deze asperge alleen met deze naam mag worden verkocht als hij in het département Landes is geteeld.

Wat is er zo bijzonder aan de asperge uit Sables des Landes? Allereerst is hij vroeg rijp en sappig, maar daarnaast (en dat bevalt vele aspergeliefhebbers) is hij niet bitter. Dat laatste ligt aan het lage kleigehalte in de grond van Landes. De lichte grond van deze streek leent zich met zijn goede drainage uitstekend voor de aspergeteelt.

Het succes van de asperge des Sables des Landes is vooral te danken aan de vakkennis van de telers, die de start van de oogst elk seizoen afstemmen op de weersomstandigheden. Zo kun je erop vertrouwen dat de asperges op het ideale tijdstip worden geoogst. Deze lekkernij vind je tijdens het oogstseizoen van maart tot mei op de weekmarkten, klaar voor een heerlijke maaltijd.

Meer informatie: https://www.landes-holidays.com/prepare-your-trip/calendar/markets/

Een bord met asperges uit Landes en granaatappel.

Asperges uit Landes en granaatappel: een spannende en lekkere combinatie!
© QL

Edele kruiderijen voor fijnproevers

Strengen met drogende Gorria-pepers in Baskenland.

Onmiskenbaar element van het Baskische stadsbeeld: strengen met drogende Gorria-pepers. © CDT64

Fijnproevers vinden aan de Atlantische kust in Frankrijk edele ingrediënten om heerlijke gerechten te verfijnen, zoals bijvoorbeeld het fleur de sel en de piment d’Espelette, waarover wij hier wat meer vertellen. Niet alleen de kruiderijen zelf zijn fascinerend, maar ook hoe de productie ervan het landschap mede vormgeeft. Denk bijvoorbeeld aan de kunstig aangelegde zoutpannen, die niet meer weg te denken zijn uit de kuststreek.

In Baskenland worden de kleuren rood en wit veel gebruikt. De rode chilipepers, die buiten worden opgehangen om te drogen, passend uitstekend in dit kleurconcept. Een mooie blikvanger en een prachtig onderwerp voor foto’s.

Je kunt de beide kruiderijen overigens ook prima combineren, bijvoorbeeld het fleur de sel met piment d’Espelette. Een lekker souvenir voor je volgende vakantie aan de Franse Atlantische kust!

Fleur de Sel

Fleur de sel wordt ook wel ‘Keltisch zeezout’ en ‘het witte goud van de Atlantische Oceaan’ genoemd. Hier, aan de Franse Atlantische kust, kun je je het landschap niet meer voorstellen zonder de zoutpannen, de verbindingsschakels tussen land en zee. De winning van fleur de sel gaat vele eeuwen terug en vind plaats in een uitgestrekt gebied, van Loire-Atlantique, in de omgeving van Guérande, met het fascinerende museum Terre de Sel, Île de Ré, Île d’Oléron,  Île de Noirmoutier tot aan het Bassin d’Arcachon. Het fleur de sel de Guérande draagt overigens sinds 2012 het IGP-keurmerk (in het Nederlands BGA, Beschermde Geografische Aanduiding).

De winning van fleur de sel gaat als volgt: 

Bij vloed wordt het zeewater geleid door het hoofdkanaal, het étier. Via een systeem van steeds kleinere kanalen en steeds ondiepere bekkens komt het water aan in de œillets, de winningsbekkens van slechts enkele centimeters diep. Tijdens de reis door het labyrint van kanalen en bekkens laten zon en wind het water steeds meer verdampen, totdat uiteindelijk de zoutkristallen zich vormen op de ondoordringbare kleibodem.

De oogst van het fleur de sel, tussen begin juni en eind augustus, is geen gemakkelijke klus. De zoutkristallen vormen zich in de zomer aan het eind van de dag, wanneer de lucht droger wordt. De zoutwinner, die in Guérande paludier heet maar saunier op de eilanden Ré en Noirmoutier, schept vervolgens de fijne kristallen van het wateroppervlak met een speciaal werktuig, la lousse à fleur.

Tip: een zakje met dit edele zout vormt, samen met een aardewerken schaaltje en kleine houten lepel, een mooi cadeautje voor de thuisblijvers (of voor jezelf). Zo kun je ook na de vakantie nog genieten van de zilte smaak van de Atlantische Oceaan. 

Een zakje met Fleur de sel de Guérande.

Fleur de sel de Guérande is een leuk souvenir voor de fijnproevers thuis.
© G. Chevalier

Een opstelling in een winkel met vooraan Piment d’Espelette.

Piment d’Espelette pept op geraffineerde wijze veel gerechten op.
© CDT64

Piment d’Espelette

Ezpeletako biperra: dit is Baskisch voor een van de belangrijkste symbolen van Baskenland, de piment d‘Espelette. Deze rode, mildpikante specerij wordt gemaakt van de vruchten van de chilipepersoort Gorria. Deze pepers zie je in alle dorpen in Baskenland, aan touwtjes geregen tot strengen die aan de gevels van de typische Baskische huizen hangen om te drogen.

De pepers worden geteeld in een gebied dat wordt omringd door heuvels en bergruggen, niet ver van de oceaan. Het microklimaat hier biedt ideale omstandigheden met milde zomertemperaturen, veel neerslag en een gunstige wind.

Leuk om te weten: piment d’Espelette is de enige Franse kruiderij met het keurmerk Appellation d’Origine Protégée (AOP, in het Nederlands Beschermde Oorsprongsbenaming of BOB). Dit betekent dat het alleen piment d’Espelette mag worden genoemd als het hier, in tien met naam genoemde gemeenten, wordt geteeld en verwerkt. Deze gemeenten, gelegen in het département Pyrénées-Atlantiques in het westen van Baskenland, zijn Souraïde, Larressore, Ainhoa, Ustaritz, Itxassou, Halsou, Jatxou, Cambo-les-Bains, Espelette en Saint-Pée sur Nivelle.

Dankzij de creativiteit van de producenten van de piment d’Espelette vind je deze kruiderij in de meest uiteenlopende vormen: als poeder of gelei of gedroogd in dunne reepjes. Piment d’Espelette geeft allerlei gerechten een krachtige en aromatische smaak, zonder dat het heet wordt. Tip: de peper verliest bij verwerking boven 60 °C zijn smaak. Het beste kun je de piment d’Espelette dus gebruiken om je gerecht na het koken op smaak te brengen.

Hier kun je een kijkje nemen in de wereld van de piment d’Espelette: 

  • Mon Pimentier,  Claire Sabarots, met een donkere kamer waarin je blind kunt proeven. www.mon-pimentier.com

L’Atelier du Piment, Louis Pradille: van de vrucht op het land tot het pimentpoeder.
www.atelier-du-piment-espelette.fr – Video: https://youtu.be/olHVD7qHZ2k

Gebak en zoetwaren

Een close-up van een karamelsnoepje met fleur de sel.

Karamelsnoepjes met fleur de sel zijn een specialiteit in het noordelijk deel van de Franse Atlantische kust.
© Stéphanie Nadouce /CMT

Van Nantes in het noorden tot Saint-Jean-de-Luz in het zuiden van de Franse Atlantische kust: in alle vakantiebestemmingen en plaatsen langs de kust vinden zoetekauwen specialiteiten die het hart sneller doen slaan. Van bont snoepgoed en edele chocolade tot fijne macarons of uniek gebak, de eeuwenoude traditie van de pâtisserie houdt hier nog altijd hof. Hieronder stellen wij enkele heerlijke creaties voor. Klaar om je te laten verleiden?

Niniches de La Baule, rigolettes en berlingots uit Nantes

Bontgekleurd, zoet en heerlijk zacht van binnen – de Niniches de La Baule zijn heel bijzondere lolly’s die alleen hier in het Loiredal worden gemaakt. Ze worden gemaakt van rietsuiker die met onder meer boter en zout wordt gesmolten tot een pasta en op een koude tafel bewerkt. Nadat de pasta is uitgerekt en gesneden, worden de stukjes op een stokje van beukenhout gestoken. Niniches zijn er in vele kleuren en smaken; er zit vast ook iets voor jou bij!

In Nantes sieren rigolettes en berlingots, de zoete specialiteiten van de stad, de etalages van de snoepwinkels. Ook vandaag de dag worden ze nog meestal op ambachtelijke wijze gemaakt.

Rigolettes zijn snoepjes met een harde buitenlaag en een zachte vulling. Traditioneel worden ze gemaakt in vijf smaken, allemaal op basis van natuurlijke vruchten: ananas, zwarte bessen, citroen, framboos en mandarijn. De rigolettes Nantaises kun je ook krijgen in nieuwe smaken die smelten in je mond, zoals gezouten karamel, chocoladebonbons en diverse seizoenssmaken. De rigolettes ontstonden aan het begin van de vorige eeuw, in 1902, als het geesteskind van de banketbakker Charles Bohu. Hij noemde ze overigens naar zijn kat.

Berlingots de Nantes zijn snoepjes in de vorm van een viervlak, een soort kussentjes, die hun oorsprong vinden in Italië. Aan het einde van de 18e of het begin van de 19e eeuw kreeg de kokkin Madame Couët het recept voor een soort snoepje van een Italiaanse handelaar. Zij liet als eersten de soldaten van de keizer hiervan genieten. Sinds 1860 worden de berlingots Nantais gekookt in een koperen ketel, met de hand gevormd en daarna met natuurlijke smaakstoffen verfijnd. Je kunt ze onder andere krijgen in de smaken aardbei, zwarte bes, citroen, sinaasappel, karamel, munt en anijs.

Meer informatiehttps://en.labaule-guerande.com/regional-specialities.html?origine=switchLangue

Voor snoepers: rigolettes (© Patrick Albera) en berlingots Nantais © G. Chevalier

Een kom met Mini-cannelés.

Mini-cannelés worden vaak bij de koffie geserveerd.
© Andy Wyndak

Cannelés uit Bordeaux

Als je tijdens je vakantie aan de Atlantische kust in de buurt van Bordeaux komt, moet je beslist eens een van de karakteristieke etenswaren van de stad proberen: de cannelés de Bordeaux (ook wel gespeld als canelé) zijn heerlijke kleine gebakjes en een echte specialiteit. Ze zijn van buiten krokant en binnenin heerlijk zacht.

De naam canelé kregen deze gebakjes van de geribbelde koperen vorm waarin ze worden gebakken.

Traditioneel worden de canelés gemaakt van een deeg met meel, melk, eieren, suiker en boter met vanille en rum voor de smaak. Je vindt ze in bijna alle bakkerijen en banketbakkerijen in Bordeaux en de Gironde.

Meer informatie: https://www.bordeaux-tourism.co.uk/gastronomy-and-lifestyle

Chocolade uit Bayonne

Pas op, chocoholics: Bayonne zou wel eens de stad van je dromen kunnen worden. Want deze Baskische havenstad is beroemd om de chocoladespecialiteiten die hier worden gemaakt. In de 16e eeuw werd de cacaoboon geïntroduceerd door joden die de inquisitie in Spanje en Portugal ontvluchtten. 

In Bayonne ging men als eersten de cacaobonen verwerken en in de 18e eeuw specialiseerde de stad zich in de productie van chocolade. Tegenwoordig geldt Bayonne  als het Mekka van de Franse chocolade, met van oudsher namen als Cazenave (sinds 1854), Daranatz (sinds 1890) en Pariés (sinds 1895) en nieuwere producenten zoals Atelier du chocolat, Franck Mendive, Pascal, Monsieur Txokola en vele anderen.

Ook in Cambo-les-Bains en Espelette, dieper in het Baskenland, houdt de chocoladetraditie nog altijd stand.

Meer informatie: https://www.biarritz-pays-basque.com/experiences-100-basques/local-gastrono

Chocoladeproducten bij bij Cazenave in Bayonne.

Chocoladeliefhebbers vinden bij Cazenave in Bayonne een groot assortiment heerlijke producten, in vaste en vloeibare vorm.
© CDT64

Een vitrine gevuld met Macarons.

Bij Pariès in Saint-Jean-de-Luz heten macaronsmouchous’.
© M. Rau

Kanougas en macarons

Op een wandeling in Saint-Jean-de-Luz loop je het risico dat het water je in de mond loopt. De prachtige etalages van de banketbakkerijen Maison Adam en Pariès zijn gewoonweg onweerstaanbaar.

Maison Adam maakte al in 1660 de heerlijke bontgekleurde macarons ter gelegenheid van het huwelijk van Maria-Theresia met de zonnekoning Lodewijk XIV. Bij Pariès, ruim 125 jaar oud en net als Maison Adam een echt instituut, worden macarons trouwens mouchous genoemd.

Kanougas zijn een van de andere traditionele specialiteiten en een van de klassiekers van het huis Pariès. Deze toffees, verkrijgbaar in diverse smaken, smelten op je tong. Probeer eens de kanougas met piment d’Espelette – typisch Baskisch!

Aan te raden zijn ook de zoete heerlijkheden zoals de chocoladespecialiteiten met piment d’Espelette bij Maison Adam:  https://www.maisonadam.fr/en/

Gâteau basque

In Bayonne, in Saint-Jean-de-Luz of het Baskische achterland: je vindt hem alleen hier, maar hier vind je hem dan ook overal – de beroemde gâteau basque. Je krijgt hem in alle bakkerijen, banketbakkerijen en levensmiddelenwinkels in Frans-Baskenland.

Deze Baskische taart werd voor het eerst bereid in het kuuroord Cambo-les-Bains. Dankzij Marianne Hirigoyen, die haar geheime recept verkocht aan de grote banketbakkerijen, groeide hij na 1845 uit tot een beroemdheid. In de 18e eeuw werd de gâteau basque nog gevuld met bramen-, vijgen-, sleedoorn- of kersenjam, maar in de 19e eeuw ging men over op een zeer speciale roomcrème.
Leuk om te weten: elk jaar vindt in het plaatsje Cambo-les-Bains in het eerste weekend van oktober een groot feest plaats ter ere van de Baskische taart: La Fête du Gâteau Basque is bekend tot ver buiten de regio.

Wie zelf een keer aan de slag wil, vindt hier het originele recept van de gâteau basque.

De gâteau basque met een stuk eruit gesneden op een bord.

De gâteau basque heeft meestal een vulling van crème of kersen. On egin! (Baskisch voor ‘Eet smakelijk’)
© David Nakache

Wijnen

Iemand knipt druiven van een rank in Domaine de la Pointe.

Druiven plukken aan de Franse Atlantische kust. © Domaine de la Pointe

Ben je een wijnliefhebber en lijkt een vakantie je goede gelegenheid om regionale wijnen te ontdekken? Dan heb je geluk, want langs de Franse Atlantische kust ben je nooit ver van beroemde wijnbouwgebieden: in het noorden de wijnen van het Loiredal, verder naar het zuiden Bordeaux en Médoc en in het uiterste zuiden de wijnen van Zuidwest-Frankrijk.
Maak een wijngaardwandeling, rijd langs de wijnroutes en stop bij de wijngoederen die je verwelkomen voor een bezoek en wijnproeverij.

Wijnbouwgebied Loiredal / Muscadet

De wijnen uit het Loiredal onderscheiden zich door hun frisse zuren en grote diversiteit aan kleuren en aroma’s. Het wijnbouwgebied Muscadet is het grootste productiegebied voor witte wijnen met het keurmerk AOC, die gemaakt worden van slechts één druivenras, de Melon de Bourgogne. Het gebied ligt tussen de Loire, de Atlantische Oceaan en het meer Lac de Grand-Lieu.

Het Muscadet-gebied is opgedeeld in vier appellationsMuscadetMuscadet-Sèvre-et-MaineMuscadet-Coteaux-de-la-Loire en Muscadet-Côtes-de-Grandlieu. Aan de aantrekkingskracht van het wijnbouwgebied ligt een paradox ten grondslag: er is hier slechts één druivenras en één appellation, maar toch vind je er een ongekende keuze aan oorsprongsgebieden en wijnen.

Meer informatie: vinsvaldeloire.fr/en/wine/muscadet

Drie verschillende glazen wijn op een ton in Frankrijk.

Het Loiredal biedt een grote verscheidenheid aan wijnen.
© A. Lamoureux

 

Het château Malescasse in Médoc ’s avonds

Majestueus: het château Malescasse in Médoc ’s avonds.
© C. Goussard

Wijnen uit Bordeaux / Médoc

Tussen de monding van de Gironde en de Atlantische Oceaan liggen de beroemde wijngaarden van de Médoc.

Dit wijnbouwgebied is ideaal gelegen als je op je vakantie ook wilt genieten van wijn. Na een dag surfen of zwemmen in zee nodigen de wijngaarden en de Route des Châteaux de Médoc (van Bordeaux naar Pointe de Grave) je uit kennis te maken met de wijngoederen en wijnen te proeven. Probeer bijvoorbeeld eens een apéritif dînatoire: dit wijnevenement aan het einde van de middag en begin van de avond (van 17 tot 21 uur) biedt volwassenen en kinderen leuke en leerzame momenten waarin de wijn centraal staat.

De wijnboeren van de Médoc zijn met recht trots op hun terroir en de edele wijnen, die voornamelijk worden gemaakt van de druivenrassen Merlot en Cabernet-Sauvignon. 

Wij stellen je drie châteaus voor:

  • Het château Malescasse in Lamarque heeft een lange en trotse historie. Al in 1824 wordt het vermeld in de annalen van de wijnmakelaars. Het wijngoed omvat één gebied van 40 hectare en is aangemerkt als Grand Cru.
  • Het château Angludet werd in 2020 onderscheiden met de Best of Wine Tourism Award in de categorie Environmental Practices (milieuvriendelijke productie).
  • Les Vignerons du Médoc staan bekend om de kwaliteit van hun wijnen en de wijnkelder. De percelen worden bebouwd door 140 families van wijnboeren.

Meer informatie : https://www.bordeauxwinetrip.fr/vignoble/medoc/

Leuk om te weten: de Médoc draagt het keurmerk Vignobles & Découvertes, dat wordt toegekend aan regio’s die door middel van evenementen toeristen en gasten meer leren over wijn en alles daaromheen. 

Als je als wijnliefhebber toch al in de buurt van de wijnmetropool Bordeaux bent, is een bezoek aan de Cité du Vin een absolute aanrader. Dit museum is geopend in 2016 en alleen al van buitenaf een lust voor het oog. Een fantastische ervaring, en niet alleen voor volwassenen!

Vin de sable (zandwijn)

Heb je wel eens gehoord van wijnstokken die met de voeten in het zand staan? Dit unieke fenomeen vind je in het département Les Landes, vlakbij de Atlantische Oceaan. Hier wordt de biologische zandwijn verbouwd in de duinen, direct aan de kust of in de zandvlakten in de buurt. De wijnstokken wortelen in een bodem die bestaat uit klei en schelpen, wat witte en rode wijnen en rosé oplevert met licht zilte noot. Het warme zand laat de druiven snel rijpen en de nabijheid van de zee geeft de wijnen een gebalanceerd karakter. De wijnstokken groeien al ruim 600 jaar in Capbreton, bijvoorbeeld op het wijngoed Domaine de la Pointe, in een kwetsbaar duinecosysteem op slechts enkele honderden meters van de oceaan.

Meer informatie: www.landes-vakantie.com 

Wijnstokken bij domaine de la Pointe.

Bij het domaine de la Pointe groeien de wijnstokken op een zandbodem.
© Domaine de la Pointe

 

Thierry Michon en zijn zoon Antoine van Domaine Saint Nicolas.

Thierry Michon en zijn zoon Antoine.
© Domaine Saint Nicolas

Biologische wijnen van het Domaine Saint Nicolas

De wijnen van het Domaine Saint Nicolas op het Île d’Olonne vind je op de wijnkaarten van de meest gerenommeerde Franse restaurants. De familie Michon is nu al twee generaties actief in de wijnbouw en doet dit sinds 1995 op biologisch-dynamische wijze. De wijnen zijn gecertificeerd door A.B. (Agriculture Biologique), Ecocert, Demeter en Biodyvin. In deze wijnen komen een uniek natuurlijk terroir en een ongewoon microklimaat tot uitdrukking.

Meer informatiewww.domainesaintnicolas.com

Sterke dranken met traditie

De kelder van het traditionele cognac-huis Meukow.

De kelder van het traditionele cognac-huis Meukow
© Sébastien Laval

Ontdek tijdens je vakantie aan de Franse Atlantische kust beroemde spiritualiën zoals pineau de Charentes, cognac en armagnac en maak kennis met de traditionele productiemethoden en het savoir-faire van de wijnboeren. Maak een rondreis door de wereld van het edele genot.

Pineau des Charentes

De pineau des Charentes is een Franse likeurwijn (vin de liqueur) uit het gebied rondom Cognac. De wijn draagt sinds 1945 het keurmerk AOC (Appellation d’Origine Contrôlée). Hij wordt gemaakt door vers druivensap te vergisten en de gisting te onderbreken door cognac toe te voegen, een proces dat mutage heet. Afhankelijk van de gebruikte druiven levert dit een witte, rosékleurige of rode likeurwijn op. Daarna laat men de wijn minstens 12 maanden rijpen in eiken vaten, waardoor hij een bijzonder aroma verkrijgt. Een oude pineau (vieux) moet minstens vijf jaar rijpen, een zeer oude of bijzonder oude pineau (très vieux en extra vieux) zelfs minstens tien jaar. Jonge pineau des Charentes is ideaal als aperitief en doet het ook zeer goed in cocktails.

Twee mensen proosten met een cocktail met pineau des Charentes.

Lekker: een frisse cocktail met pineau des Charentes.
© Olivier Truyman

De koperen distilleerketels in de cognac-distilleerderij Martell.

De alambieken – koperen distilleerketels in de cognac-distilleerderij Martell
© Charentes Tourisme

Cognac

Martell, Rémy Martin en Hennessy: namen die synoniem zijn met de kunst van de cognacproductie. Al sinds de 17e eeuw wordt dit distillaat geproduceerd in de gelijknamige stad Cognac en het wijnbouwgebied eromheen. Het handelsmerk is de dubbele distillatie van witte wijn in roodgeverfde koperen distilleerketels.

Deze traditie en de kennis van de wijnboeren gaat van generatie op generatie over. Tegenwoordig kun je bij alle grote cognacmerken rondleidingen volgen en cognac proeven. Zo leer je meer over dit wereldberoemde product op de plek waar het wordt gemaakt.

Meer informatie: https://www.atlantic-cognac.com/visit-the-great-cognac-maisons/

Armagnac

Wist je dat de armagnac het oudste eau-de-vie van Frankrijk is?
Dit kostbare distillaat wordt al zeven eeuwen geproduceerd in Gascogne en het gebied rondom Gers, niet ver van de Atlantische kust. Hier, in de regio Aquitaine met haar unieke terroirs, gedijen de wijnstokken voor de armagnac zeer goed. Armagnac wordt gemaakt van witte druiven, zoals Ugni Blanc, Colombard of Folle Blanche. Productie vindt plaats met één distillatiegang, waarna de armagnac in grote eiken vaten rijpt. Sinds 1936 draagt armagnac het keurmerk Appellation d’Origine Contrôlée (AOC).

Meer informatiehttps://www.landes-holidays.com/explore-the-destination/our-must-see-destinations/gastronomy-a-celebration-of-food/#nl 

Een bord met gamba’s geflambeerd met armagnac.

Armagnac wordt ook gebruikt bij het koken: gamba’s geflambeerd met armagnac.
© QL

Nog meer zin in …

 Fietsen

 Natuur